BULGARİSTAN'DA TÜRK HALKLARI
Günney Rusya bozkırlarından 7. yüzyılın başlarından çeşitli nedenlerle göç eden ve Balkan Yarımadasına gelen Bulgarlar, Türk halklarındandır. Ancak yeni geldikleri bu bölgede slav halkları tarafından asimile edilmişler, kiiltürel kimlik bakımından büyük çoğunluğu slavlaşmışdır.
XV yüzyıldan sonra Osmanlı împaratorluğu Anadoludan Türk nüfusu getirerek bölgeye yerleştirmiştir. Ne var ki bütün bunlara karşın genel nüfus içinde Türkler hep azınlıkta kalmışlardır.
Balkanlarda ve Bulgaristanda Osmanlı egemenliği beş yüzyıl sürmüş olmasına karşın 1878 Osmanlı Rus Savaşından sonra imzalanan Ayastefanos ve Berlin anlaşmalarıyla Bulgarlara kısmi bağımsızlık verilmiştir. Bulgarlar 1908'de ikinci Meşrutiyet'le birlikte resmi ve kesin bağımsızlıklarını elde etmişlerdir. Bulgaristan 1940'ta Tıirk nüfusun yoğun olduğu Dobruca'yı yeniden elde etmiş ve o günden sonra da sınırlarında değişiklik olmamıştır. Dobruca bölgesindeki Türkler'den başlıca Türk dili konuşan iki Türk azınlık daha bulunmaktadır. Sayılan 7.000 kadar olan Tatar ve Gagvuzlardır. Bulgarlar ülkedeki azınlıklan sürekli asimile etmeye çalışmış 1984-1985 yıllarında ise Türkçe isimleri yasaklayarak göçe zorlamıştır. Ancak Türkler bu olguya tepki göstermiş 1989 yılında 160.000 Türk Türkiye'ye göç etmişlerdir. En son 300.000 Türk Türkiye'ye zorla göç vermiştir.
1985 ten sonrada Bulgaristanda kalan Türkler bazı alanlarda Bulgar yurttaşların hak ve özgürlüklerine sahip olmuşlardır.
Nüfus
1965 nüfus sayım verilerine göre Türkler 850.000'e yakın olarak nüfusun % 10'unu oluştururlar. 1985 sayımında ise Türk nüfus 1.600 .000 civarında olup nüfusun yüzde onbeşi kadar olduğudur.
Bu nüfus yoğunluklarıyla Bulgaristan'da Türkler en kalabalık durumundadırlar. Ve sürekli Türkiye'ye göç vermişlerdir 1944'e kadar 140.000 kişi, 1950-1951'de 155.000 kişi, l978 yılı ise 130.000 kişi Türkiye'ye gelmiştir. 1989 yılında en son kişi Türkiye'ye göçe zorlanmıştır. Bütün bu göçlerden sonra Bulgaristan Türkleri kırsal alanlarda kalmışlardır.
1993'den sonra Bulgaristan'da Türklerin "Haklar ve Özgürlükler" Partisi Bulgar Parlamentosu'nda yerini almıştır ve üçüncü siyasi güç olarak 15 milletvekili çıkarmıştır. Nüfusun büyük çoğunluğu çiftçilik ve hayvancılıkla geçimini sağlamaktadır.
Türk azınlığın asimile edilmesine görünürde son verilmiştir. Türklerin çoğunluğu tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır
Dil ve Eğitim
Bulgaristan'da eğitim devlet denetiminde'dir.
Ancak Bulgaristan'da konuşulan Türkçe, Türkiye Türkçesine oldukça yakındır Bulgar Kiril alfabesiyle yazılır. Türkçe ilk yıllarda azınlık okullarında öğretim dili olarak Türkçe okutulurken daha sonra (1960) kkaldırılmıştır. 1939 da okumak durumunda olan Türklerin yüzde 15'i okula giderken 1957 de bu oranın yüzde 97'ye çıktığı yazılmaktadır. 1993'ten sonra yeniden Türkçe eğitim başlamıştır. Bulgar Ulusal Radyosu'ndaa Türkçe yayınlar baslamış, "Filiz Gazetesi" yayına sokulmuş, 27 Belediye başkanı, 653 köy muhtarı, idari işlerde görev almıştır.
DİN
Devlet dini kıırumları denetim altında tutmakta ve dini çalışmaları yönlendirmektedir. 1949 yılında ise Müslümanların dini kuruluş ve vakıflarını Bulgar hükümeti millileştirmiştir. Din adamları birer, devlet memurudur. Ve Sofya'da onları temsilen bir müftü görevlidir.
