İRAN'DA TURK HALKLARI
Iran'ın bılınen ataları Pers, Furus, Fars ve Parsovalılardır Türk düşmanı Firdevdevsi ünlü destanı "Şehname de" ve 10 yy. da ÎRAN-TURAN savaşlannı anlatarak, bölgedeki Türk varlığına değinir.
XI. yy. ilk yarısından itibaren "Yıva" boyundan kalabalık Türk-menler îran da göriilür. XII. yy. da ise Solgurların yanısıra Avşarlar Huzistanda ortaya çıkarlar.
15 yy. dan sonra ise bu topraklarda yoğun biçimde Türk Savaşçıları Gazneliler, Selçuklular, sayısız Türk boyları Orta A.sya'dan Ortadoğu'ya ve îran'a akın akın gelirler. İran'a gelen Türkler iseGüney Azerbaycan'a yerleşirler. Dil olarak Batıoğuzca'yı kullanmışlar, Arap alfebesiyle yazmışlardır. Ancak 1925-1979 arası Pehleviler döneminde (Rıza Şah ve Oğlu) Türklere Zorla Farsça öğretmek istemişler ve Azeri dilini yasaklanmışlardır. İran'daki Türk halkları Azeriler, Şahsevenler, Karapapaklar, Kayralar, Kaşkaylar, Türkmenler, Hamseler, Karapapalılar, Karadağlılar, Şatrunlular, Geymikler, Delikanlılar, Beybağlılar, Bocağcılat, Halaçlar, Karayılar, Timurtaşlar ve Avşarlardır. Bütün bu halkların sayısı İran nüfusunun %30'u kadarını oluşturmaktadır. Türk Halkları Tebriz, Urmiye. Dizaiyye ve Erbil'de dir. İran'daki Türk kadınları ev işleriyle uğraşır. Erkekleri ise işçi ve memurdur.
Türklerin yoğun olduğu Tebriz önemli bir ticaret merkezi ve İran'ın dördüncü büyük kentidir.
İran Türkleri şiidirler ve dini inançları halkın yaşamında önemlidir.
Şurası bir gerçektir ki tarih boyunca "İran" Doğu Türklüğü ile Batı Türklüğü arasında bir duvar ve engel oluşturmaktadır.
